Een slaapstoornis betekent simpel gezegd dat je te lang of te kort slaapt waardoor je overdag slechter functioneert.
Slaap jij langer dan een maand slecht, ben je overdag nog moe en heb je daardoor problemen met het functioneren overdag? Dan is de kans groot dat je te maken hebt met een slaapstoornis. Volgens een CBS onderzoek heeft 20% van de mensen slaapproblemen, dit kunnen ook kinderen zijn. Meestal gaat een slaapstoornis vanzelf over maar deze kan ook aanhouden.
Slaap heeft volgens de wetenschappers met name een herstellende functie voor lichaam en hersenen. Slaap je slechter dan is de kans groot dat je de volgende dag minder fit bent en je moeite hebt om je te kunnen concentreren.
Er zijn wel 80 verschillende soorten slaapstoornissen. We kunnen slaapproblemen in 6 groepen onderverdelen:
1. Slapeloosheid
Deze slaapstoornis komt het meeste voor en wordt ook Insomnie genoemd. Je hebt dan bijvoorbeeld moeite met het in slapen, door slapen of je wordt te vroeg wakker. Je slaapt dus te kort! Meestal is de oorzaak van slapeloosheid stress. Slapeloosheid kan leiden tot vermoeidheid overdag waardoor je minder functioneert. Daarnaast kan je last hebben van hoofdpijn.
2. Overmatige slaperigheid overdag
Dit wordt ook wel Hypersomnie genoemd. Dit is een slaapstoornis waarbij je te veel slaapt. De meeste mensen slapen gedurende de nacht prima maar zijn toch overdag slaperig en kunnen moeilijk wakker blijven. Narcolepsie is een voorbeeld van overmatige slaperigheid overdag. Bij narcolepsie heb last van plotselinge slaapaanvallen. Dit komt meestal voor bij spanningen. De slaap duurt meestal niet langer dan een half uur.
Narcolepsie kan erfelijk zijn, is ongeneeslijk, en zou veroorzaakt worden door een beschadiging van amygdala in de hersenen.
3. Slaap gerelateerde ademhalingsstoornissen
Een bekend voorbeeld van deze stoornis is de slaap-apneu. Hierbij heb je een verstoorden ademhaling tijdens de slaap. Enkele symptomen zijn slaperigheid overdag en ’s nachts snurken. Daarnaast stokt de ademhaling gedurende de slaap waardoor je niet in de diepe slaapfase terecht komt met als gevolg dat je overdag niet functioneert door o.a. slaperigheid, hoofdpijn etc.. Wanneer je een wat steviger postuur hebt dan is de kans groot dat je last kan krijgen van een slaap-apneu.
4. Ontregeling van de biologische klok
Door het ontregelen van de biologische klok kan een slaapstoornis ontstaan. De biologische klok heeft grote invloed op ons dag- en nachtritme en is bij ieder mens anders ingesteld. Het slaapwaakritme wordt geregeld vanuit de hersenen. Via de ogen reageert een gebied in de hersenen op veranderingen in de lichtintensiteit van de buitenwereld. Deze veranderingen hebben invloed op het tijdstip van slapen en wakker worden. Het slaapwaakritme kan worden verstoord door bijvoorbeeld een jetlag of door het werken in ploegendiensten. Zelfs wanneer je in het weekend langer doorslaapt kan het slaapwaakritme verstoord worden. Voorbeelden van de ontregeling van de biologische klok zijn:
DSPS (Delayed Sleep Phase Syndrome): kortere slaapduur doordat men zeer laat is slaap valt en vrij vroeg weer op staat.
ASPS (Advanced Sleep Phase Syndrome): wanneer men vroeg in de avond in slaap valt en vroeg wakker worden
5. Opvallend gedrag tijdens de slaap
Ook wel Parasomniën genoemd. De gedragingen tijdens de slaap zijn volledig onbewust en zijn hierdoor niet te sturen. Je kan hierbij denken aan:
- Nachtelijke angstaanvallen (pavor nocturnus)
- Slaapwandelen (somnambulisme)
- Perioden van slaapdronkenschap
- REM-slaapgedragsstoornis (RBD: REM sleep Behavoir Disorder)
6. Slaapgerelateerde bewegingsstoornissen
Je kan hierbij denken aan bijvoorbeeld ritmische of knarsende bewegingen. De bewegingen veroorzaken een verstorende slaap waardoor je overdag moeite hebt om goed te functioneren.
Restless Legs Syndrome (RLS) is ook een voorbeeld van een bewegingsstoornis tijdens de slaap.
Onder slaapgerelateerde bewegingsstoornissen vallen eenvoudige bewegingen tijdens de slaap, zoals wiegende, ritmische of knarsende bewegingen.